De gedachte leefde al langer: moeten we in Europa op de korte en middellange afstanden niet vaker de trein nemen dan het vliegtuig? Wegens de luchtvervuiling door de luchtvaart, de noodzakelijke klimaatverbetering, het ‘vollopen’ van Schiphol, de geluidshinder enzovoort. Het railvervoer stoot immers duidelijk minder vervuilende stoffen uit. Voordeel is ook dat de trein comfortabel is en de reiziger direct in het stadscentrum brengt. Dat geeft dus ook minder problemen met voor- en natransport naar en van de luchthavens. Corona, met zijn verstorende werking in het verkeer, maakt de vraag nog actueler.
Meer zakenreizen per trein
Via een motie van Groen Links heeft een meerderheid van de Tweede Kamer er inmiddels bij het kabinet op aangedrongen bedrijven te stimuleren meer zakenreizen per trein te doen. Tot een afstand van maximaal 700 kilometer zou – als norm- voor ‘het spoor’ gekozen moeten worden. Rijksambtenaren hebben de regel dat ze bij reizen tot acht uur de trein nemen. Veel bedrijven kennen zo’n afspraak echter nog niet. Onderzoek door de ‘Coalitie Anders Reizen’ en ‘Natuur en Milieu’ wees uit dat bij acht grote werkgevers het zakelijk reizigersvervoer onder de 700 kilometer nog voor 43% door de lucht gaat.
Drastische daling verwacht
Uit een rondgang van Nieuwsuur bij twaalf grote ondernemingen – zowel banken, als verzekeraars en industriële bedrijven – bleek dat algemeen de verwachting al bestaat dat na de coronacrisis het aantal zakenreizen per vliegtuig drastisch daalt. In verschillende reacties werd zelfs 25 tot 50% genoemd. Andere gaven te kennen het luchtverkeer tot een minimum te willen beperken, klimaatbewuster te gaan reizen, sowieso de voorkeur aan de trein te geven dan wel standaard virtueel te gaan vergaderen. De KLM zag de markt overigens aantrekken zodra er weer meer mogelijkheden waren. Ook heeft de luchtvaartmaatschappij vertrouwen in een duurzaam herstel van zakenreizen, aldus een woordvoerder tegenover Nieuwsuur.
Nieuw elan per spoor
De grote expresstreinen naar het buitenland, zoals de Nord-West Express, de Rheingold, de Austria Express en de diverse TEE’s zijn al lang opgedoekt. Maar Thalys, Eurostar en ICE-International -al of niet op hogesnelheidstrajecten- bieden thans interessante en snelle internationale reismogelijkheden, die vaak nog verbeterd worden. Zo rijdt er inmiddels twee keer per dag een directe Eurostar vanaf Amsterdam Centraal – zonder overstappen – naar Londen St. Pancras (naast een viertal ritten vanuit Brussel naar Londen). Met de Thalys kan de reiziger tien keer per dag vanuit onze hoofdstad naar Parijs (met aansluitingen naar ‘verderop’). De ICE International maakt het mogelijk een keer per dag naar Basel te reizen en meerdere keren naar Frankfurt am Main.
Ook kunnen we geregeld met de Intercity Direct van Amsterdam, via Rotterdam, Breda en Antwerpen, naar Brussel over – op Nederlands gebied- ‘onze’ hogesnelheidslijn! De Nederlandse Spoorwegen zijn nu een onderzoek gestart hoe de reizigers erover denken als deze trein veertig minuten sneller wordt. Dat zou kunnen door het overslaan van diverse stations en door de inzet – in 2025- van het nieuwe materieel ‘Intercity Nieuwe Generatie’(INCG 3)
Al deze verbindingen bieden op de middellange afstand goede alternatieven voor het vliegtuig. Inmiddels rijden er van Amsterdam ook twee nachttreinen naar Zürich en naar Innsbruck/Wien (twee takken).
Op 25 mei 2021 arriveerde op Amsterdam Centraal de eerste Nightjet van de Oostenrijkse OeBB uit Wenen en Innsbruck, welkom geheten staatssecretaris Stientje van Veldhoven en NS-directeur Marjan Rintel. Voor het eerst sinds vijf jaar was Nederland weer aangesloten op het net van nachttreinen!
Op 12 december 2021 startte de eerste nachttrein ‘Nightjet’ van Amsterdam naar Zürich vv. Heike Luiten, directeur NS Internationaal merkte bij die gelegenheid op dat één trein gelijk staat aan vier vliegtuigen en dus dé manier is van klimaatvriendelijk reizen. Deze trein telt veertien rijtuigen: twee slaaprijtuigen, vier couchette-rijtuigen en acht zitrijtuigen. Hij biedt plaats aan 876 reizigers. Bij de slaap- en ligplaatsen is het ontbijt in de prijs begrepen.
De nachttreinentak van de OeBB ‘Nightjet’ – waarmee diverse nationale spoorwegmaatschappijen samenwerken – heeft overigens meer rollend materieel besteld, dat voldoet aan de modernste eisen.
European Sleeper
In de zomer van 2022 gaat – volgens planning – drie keer per week een nachttrein Brussel-Amsterdam-Berlijn-Praag rijden. Dit is een initiatief van ‘European Sleeper’, een nieuwe Nederlands-Belgische particuliere spoorwegmaatschappij. Deze is in 2021 gestart door twee Nederlanders – Elmer van Buuren en Chris Engelsman – die gefascineerd zijn door nachttreinen. Ze zijn gefuseerd met de Belgische slaaptreinonderneming ‘Moonlight Express’. Er blijkt bij het reizend publiek veel belangstelling te bestaan voor de nachttrein. Ook als het gaat om investeringen! Bijzonder is dat de interesse vooral komt vanuit het publiek, van ónderop dus’, aldus een woordvoerder. European Sleeper werkt nauw samen met de particuliere Tsjechische vervoerder Regionet, die lange afstandstreinverbindingen onderhoudt in Tsjechië en Centraal Europa. Deze zorgt voorlopig ook voor het rollend materieel. Treinsamenstelling, tarieven en exacte startdatum worden binnenkort bekendgemaakt, aldus het bedrijf. Opzet is verder hiervan een dagelijkse verbinding te maken en bovendien samen met Regionet in 2023 een nachttrein van Brussel en Amsterdam naar Warschau te starten. Het treinenaanbod zal de daarop volgende jaren worden uitgebreid. 5) Het lijkt er dus op dat ook voor de nachttreinen een nieuwe toekomst gloort. Niet alleen uit het besef dat onze manier van verplaatsen anders moet om klimaatdoelen en het dichtlopen van onze luchthaven te voorkomen, maar zeker ook uit oogpunt van comfort en efficiency (’s avonds instappen, slapend naar je bestemming en daar fris weer op).
Nachttreinen van NS in het binnenland rijden overigens al verscheidene jaren. Ze zijn vooral bestemd voor late thuiskomers en vroege vliegpassagiers. Vanaf 2023 laat ook Arriva per week twee nachttreinen rijden van respectievelijk Maastricht en Groningen naar Schiphol Airport en terug.
Plannen voor overdag
Daarnaast zijn er diverse plannen en projecten voor verbetering van diverse (kortere) railverbindingen met onze buurlanden. De Belgen dringen al langer aan op doortrekking van het reizigersverkeer van Hamont naar Weert en met Duitsland wordt al geruime tijd gepraat over versnelling van de reis met de ‘Intercity Berlijn’ naar Duitse hoofdstad (maar dat verloopt nogal moeizaam). De Provincie Overijssel, de regio Zwolle en het samenwerkingsverband Euregio drongen kortgeleden bij de nieuwe staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat Vivianne Heijen aan een doorgaande treinverbinding Zwolle- Enschede Grens/Gronau – Münster. Nu is die aan de grens nog onderbroken.
De Drielandentrein Luik-Maastricht-Aken (RE18) van Arriva rijdt nog alleen tussen Maastricht en Duitsland. De Belgische overheid liet de treinstellen – die voor deze dienst werden aangekocht – niet toe op het NMBS-net, omdat ze nog niet voorzien zijn van het Europese treinbeveiligingssysteem ERTMS (European Rail Traffic Management System). Allereerst worden nu twee treinstellen als prototype hiermee uitgerust. In totaal staan er acht stellen op het programma om deze beveiliging in te bouwen. De hoop bestaat dat er dan toch binnen afzienbare tijd sprake is van een Drièlandentrein.
Deze comfortabele en snelle verbindingen – die waarschijnlijk meer automobilisten in de trein doen stappen – betekenen ook een bijdrage aan een beter klimaat omdat elektrische en de (opkomende) waterstoftreinen weinig of geen vervuilende uitstoot produceren.
Maas-Wupper-Express
Concreet zijn de ontwikkelingen bij de grensoverschrijdende Maas-Wupper-Express (RE13). Het gaat hierbij om versnelling van de bestaande verbinding Hamm-Venlo, die bij ingebruikneming in 2026, wordt doorgetrokken naar Eindhoven. Regionalverkehr Start Deutschland Gmbh. heeft de aanbestedingsprocedure van dit project gewonnen. Start zet op deze route twintig nieuwe treinstellen type Flirt XL EMU4 van Stadler in.. Ze worden van binnen en van buiten voorzien van het design van Start. Nauwe samenwerking zal bestaan met Arriva, die het traject op Nederlands gebied gaat exploiteren. Dat betekent – naast het verzorgen van de treindienst zelf – voor Arriva ook de activiteiten, zoals het dienstregelingsproces, de verkeersleiding het storings- en calamiteiten management.Voor veel reizigers is de doortrekking naar Eindhoven een lang gekoesterde wens.
Bronnen: Zakenreis Nieuws.nl, 8-2-2022- Zakenreis Nieuws.nl, 25-1-2022 – 3 Spoor Pro, vakblad voor de spoorsector, 15-2-2022 – Over NS Nieuws, 12-12-2021 – Luchtvaart Nieuws.nl 25-5-2021 – Diverse persberichten van Europeen Sleeper – Persbericht Arriva, 3-6-2021 – Pressemitteilung Start, 3-1-2022 – Persbericht Arriva Frankfurt am Main/Heerenveen 3-2-2022
Foto’s :(indien niet anders aangegeven) Hans van Lith
Berichtendienst: Wil jij op de hoogte blijven van onze laatste (nieuws)berichten? Schrijf je dan hier in voor onze berichtendienst.
Disclaimer: Informatie op deze website is met grote zorgvuldigheid samengesteld. Treinennieuws stelt zich niet aansprakelijk voor ontstane schade en verliezen door beslissingen gebaseerd op de gepubliceerde informatie.