De Fichtelbergbahn in het Ertsgebergte (Saksen), in een winters landschap (foto Saksen Toerisme)
De derde Eurostarverbinding van Amsterdam naar Londen gaat 13 juni van start. Nog steeds met overstappen in Brussel Zuid, maar over opheffing van dat euvel – samenhangend met douanecontroles – overleggen de Belgische en Nederlandse regeringen. Aldus de vertegenwoordiger van Eurostar op de Vakantiebeurs die van 10 tot en met 13 januari wordt gehouden in de Utrechtse Jaarbeurshallen. Treinennieuws ging er ‘treinspotten’.
In totaal 1100 deelnemers vroegen aandacht voor hun land, regio, stad of eigen toeristische aanbiedingen. Hoewel het een vakantiebeurs is, die uiteraard hoofdzakelijk aandacht besteed aan het toerisme, spelen treinreizen toch een groeiende rol. Misschien onder invloed van de belangstelling voor het veranderende klimaat en het terugdringen van de opwarming van de aarde? ‘Treinennieuws’ zocht dan ook allereerst naar specifieke spoorwegstands. Dat waren in feite alleen die van de ‘Treinreiswinkel’ in Amsterdam en Leiden en de vertegenwoordiging van Eurostar. Bij de Treinreiswinkel lag een overvloed aan eigen spoorgidsen 2019, waarin ook reizen met het aanzienlijke Chinese hogesnelheidsnet zijn opgenomen. Eurostar maakte via een bescheiden kleurenfolder vanzelfsprekend reclame voor de nieuwe verbinding van uit Amsterdam (en Rotterdam): ‘Nieuwe treinen, ruime zitplaatsen, voldoende beenruimte, gratis wifi, gratis films en informatie op ons entertainmentkanaal, eten en drinken…je stapt dan ook cool en relaxt uit de Eurostar, klaar voor het avontuur’. Maar dan wel graag snel zonder overstappen in Brussel…
Gericht vragen
Een beetje ervaren beursbezoeker maakt eerst aan de hand van de miniguide een keuze. Het aanbod van informatie is zo divers en groot dat het onmogelijk is alles te bezoeken. En waarom ook? Wie in Europa blijft, hoeft niet naar de hal van Verweggistan. Niettemin wie toch een blik werpt in de reisgidsen van bijvoorbeeld Canada en Rusland treft daar bijzondere reizen aan met de Rocky Mountaineer door de Rocky Mountains en via de Transsiberische spoorweg naar Vladivostok of Beijing.
Een bezoek aan de stands van de douane (wat mag je wel en niet mee terugbrengen?), de trombosedienst (voor luchtreizigers), de GGD (welke vaccinaties zijn eventueel aan te bevelen) enzovoort, is overigens uit voorzorg altijd aan te bevelen.
Geïnteresseerden in het railvervoer kunnen bij de landelijke en regionale inzendingen van hun keuze natuurlijk speuren naar spoorwegfolders. Maar meer succes hebben doorgaans gerichte vragen over museumlijnen, speciale treinen, tarieven en dergelijke. Dan worden vaak folders gepakt die niet over treinen gaan, maar waarin toch nuttige informatie blijkt te staan. Een goed voorbeeld is de fraaie kleurenbrochure van de Servisch/Bosnische stad Visegrad (UNESCO-werelderfgoed!) waar een stuk van het vroegere smalspoornet (76 cm spoorwijdte) tussen Visegrad en Mokra Gora sinds 2010 weer als museumlijn in gebruik is. Met originele stoomlocs en rijtuigen! Het hele net werd rond het begin van de twintigste eeuw door Oostenrijk-Hongarije aangelegd in het toentertijd geannexeerde Bosnië-Herzegowina. Het werd aangesloten op de Servische (smal-)spoorwegen naar Belgrado. Het groeide uit tot een lengte van 1100 kilometer. Begin jaren zeventig van de vorige eeuw braken de autoriteiten het echter langzamerhand op.
Goed gesorteerd
Goed gesorteerd zijn diverse Duitse gebieden. In de stand van de Harz zijn allerlei folders verkrijgbaar over de Harzer Schmalspur Bahnen (HSB), die voor een deel duidelijk gericht zijn op de treinenliefhebber (onder meer over het rollend materieel). De HSB is vermaard omdat er nog veel met stoomtractie wordt gewerkt èn doordat de HSB het traject naar de Brocken exploiteert. Ook in de Harz ligt de Mansfelder Bergwerksbahn e.V. , een oude smalspoorlijn uit 1880 die de verbinding vormde tussen de kopermijnen bij Welfesholz en smelterijen bij Hettstedt en daarnaast steenkool, cokes en hout vervoerde. Inmiddels is een deel van de lijn tussen Benndorf en Hettstedt ingericht als museumlijn. De Mansfelder Bergwerksbahn e.V. afficheert zichzelf als de ´oudste bedrijfsvaardige Duitse smalspoorbaan.´ Een folder met ‘Kursbuch 2019’ is beschikbaar.
Maar ook in het Bundesland Saksen – zoals in het Erzgebirge en bij Zittau in Oberlausitz – liggen diverse smalspoorlijnen die gekoesterd worden en waarvan men de waarde als toeristische trekpleister goed begrijpt. Een bezoek – zeker uit het oogpunt van de spoorwegliefhebber – is zeer aan te bevelen! Van deze lijnen bestaan aantrekkelijke folders, maar zeker de moeite waard is ook te vragen naar de fraaie brochure over de industriecultuur in Saksen. Deze bevat niet alleen veel informatie over museumlijnen, maar ook over mijnbouw, architectuur enzovoort.
Wie dichter bij huis blijft en toch iets bijzonders op railgebied wil zien, zou in Wuppertal de Schwebebahn moeten bezoeken. Deze heeft niet alleen nieuw materieel gekregen, maar speelt ook in op de nostalgie door (frequente) speciale ritten met de ‘Kaiserwagen’. Met een treinstel van hetzelfde type wijdde keizer Wilhelm II en zijn vrouw keizerin Auguste Victoria op 24 oktober 1900 de Schwebebahn officieel in. De stand van de stad Wuppertal op de Vakantiebeurs heeft er enkele folders over. Er is trouwens veel over gepubliceerd in de loop der jaren.
Niet aanwezig
Jammer genoeg was er geen Zwitserse stand op de Vakantiebeurs, want dat land heeft altijd veel te bieden op railgebied. Zeker nu dit jaar de Rhätische Bahn 130 jaar bestaat, zijn de verwachting hoog gespannen. Hoe dan ook is het de moeite waard de ritten met historisch materiaal (onder andere krokodil 414 en 415 uit het jaar 1929) in de gaten te houden. Ze worden gehouden van 11 mei tot 27 oktober tussen Davos Platz en Filisur.
In de stand van het Wales (Verenigd Koninkrijk) – met zijn talrijke wereldberoemde smalspoorlijnen – kon je verwachten dat hierover ruimschoots foldermateriaal aanwezig zou zijn. Zeker na de recente uitzending van ´Rail away´ over de Festiniog Railway en de Welsh Highland Railway. Helaas was op smalspoorgebied, althans tijdens de vak- en persdag op 9 januari, niets in voorraad. Natuurlijk is de Vakantiebeurs geen treinenbeurs, maar van zulke bekende toertistentrekkers had een goede informatie toch niet mogen ontbreken.
Collage van folders en brochures over het railverkeer, aanwezig op de Vakantiebeurs (bronnen: TMGS Turismus Marketing Gesellschaft Sachsen mbH; Mansfelder Bergwerksbahn e.V.; Wuppertaler Marketing GmbH; Rhätische Bahn; Sächsisch-Oberlausitzer Eisenbahngesellschaft mbH; Eurostar; Turisticka organizacija optine Visegrad) foto: Hans van Lith
