Bovenstaande foto : Limburgs Dagblad
In onze weekend editie:
Een samenvatting van Kranten-, Televisie- en Radioberichten deze week
Alles wordt tegenwoordig via de media uitgevochten.
Hoe het geel-blauw op het spoor misschien rood gaat kleuren
In de afgelopen jaren hebben wij op treinennieuws.nl steeds kunnen vermelden dat Arriva weer een concessie had gewonnen. Ze rijden in de Achterhoek, Friesland, Groningen, Limburg en in de Betuwe: treinen van vervoerder Arriva. Ga je meer richting het Westen? Dan kom je vaak in een geel-blauwe of een wit-blauwe NS-trein tegen. Maar als het aan Arriva (DB) ligt gaat dat veranderen, aldus de topman van Arriva.
Anne Hettinga zei dit tijdens het bezoek van reizigers aan Stadler in Zwitserland tegen de journalist van de Telegraaf die op haar beurt, kopte op de frontpagina met: “Duitse aanval op NS”. “We kunnen de grootste worden door bij nieuwe aanbestedingen delen van het hoofdrailnet in te lijven en met eigen flitstreinen op de te rijden”, stelt Hettinga in de krant. Het hoofdrailnet is het grote centrale spoornetwerk van het land, waar de NS in ieder geval tot 2025 een monopolie op heeft voor reizigersvervoer. Alleen de HSL zou al een verbetering kunnen zijn
Uitbreiding
Arriva wil graag uitbreiden. Ze zijn nu actief op regionale lijnen zoals Zutphen – Winterswijk en Zutphen – Apeldoorn. Ze willen graag meedingen in de aanbesteding voor het hoofdrailnet om de NS van de troon te stoten. Het ministerie liet in een reactie aan de krant weten blij te zijn dat Arriva meedenkt, maar dat een gesprek er pas inzit na de evaluatie van de NS in 2020.
NS presteert (ineens) beter op HSL. Toevallig of niet? NS: ‘Betere prestaties treinen hogesnelheidslijn’ Schrijft het Personen Vervoer Magazine als reactie een paar dagen nadat Arriva heeft gezegd mee te zullen dingen op het hoofdrailnet.
De prestaties op de hogesnelheidslijn (HSL) zijn afgelopen maanden fors verbeterd. “Zowel op punctualiteit als op zitplaatskans zitten we boven het van ons geëiste niveau”, zegt Roger van Boxtel in een interview met het AD.
“Ik durf echt te zeggen dat onze mensen en die van spoorbeheerder ProRail met bloed, zweet en tranen alles uit de kast hebben gehaald om de prestaties te verbeteren.’’ Van Boxtel wijst in de krant ook op het onafhankelijk onderzoek, in opdracht van NS en ProRail, dat later deze maand uitkomt waarin bevestigd wordt dat zowel ProRail als NS er alles aan doen om de prestaties op het snelle spoor te verbeteren.
De huidige cijfers wijzen nu uit dat NS die doelstellingen dit jaar gaat halen maar omdat het nog eind november is kan Van Boxtel dat niet ‘met 100 procent zekerheid zeggen’.
In 2016 heeft NS twee prestatieafspraken niet gehaald, namelijk Zitplaatskans op de HSL in de spits (tweede keer) en Reizigerspunctualiteit HSL (eerste keer). NS en ProRail hebben hiervoor een boete ontvangen van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Als de prestaties voor 2017 gehaald worden, betekent dit dat de teller weer op nul staat.
NS wil grote investering van overheid in flitsspoor
Als de NS zich dit jaar kan houden aan de afspraken rond de HSL, lijkt het rampscenario voor de NS namelijk het verlies van de HSL aan een andere vervoerder van de baan. Dan kan de NS op de rails blijven op dit belangrijke traject. Maar om eindelijk een succes te maken van de hogesnelheidslijn, moet de overheid veel extra geld uittrekken om knelpunten aan te pakken. President-directeur Roger van Boxtel zei dit van de week op BNR dat er flink moet worden geïnvesteerd in de lijn die al miljarden euro’s heeft gekost. ‘Dan praat je niet over kleintje bier, dat is een groot renovatieprogramma.’
De NS-topman had ook een officieel kennismakingsbezoek met de nieuwe staatssecretaris van Infrastructuur, Stientje van Veldhoven. En hij had een boodschap voor haar: Trek de portemonnee voor aanpassingen aan de hogesnelheidslijn. ‘Als je de lijn écht beter wil maken, dan moeten we ook in de infrastructuur investeren. Dan moeten we allerlei aanpassingen gaan doen waardoor het nog beter kan worden. De sinaasappel is leeg geperst als het gaat om de inzet van onze mensen. Die hebben nu ongeveer echt alles gedaan.’
Komend voorjaar uitgewerkt plan
Exacte bedragen wil Van Boxtel nog niet noemen. ‘Daar ga ik nu nog helemaal niet op in.’ Maar, zo stelt hij: ‘Iedereen weet dat het echt niet om klein geld gaat.’ Komend voorjaar wil de NS-baas samen met spoorbeheerder ProRail een uitgewerkt plan voorleggen aan het kabinet.
‘Verbeter de infrastructuur van de Hogesnelheidslijn (HSL)
Een vrolijk duo
Een vrolijk duo stond woensdagochtend klaar op perron 11 van station Utrecht Centraal. De topmannen van ProRail en NS, Pier Eringa en Roger van Boxtel, verwelkomden Stientje van Veldhoven (D66), de nieuwe staatssecretaris van Infrastructuur & Waterstaat, onder meer belast met openbaar vervoer en spoor. Haar eerste werkbezoek stond in het teken van de tienminutentrein, die vanaf 10 december dagelijks tussen Amsterdam, Utrecht, Den Bosch en Eindhoven rijdt.
Van Boxtel nam in het AD een voorschot met een lofzang op de prestaties van de IC Direct, de opvolger van de Fyra op de HSL. Voortgang is er de laatste maanden als het gaat om zowel de punctualiteit als de kans op een zitplaats. Die twee prestatieafspraken maken NS nerveus. Het ministerie hanteert namelijk het three strikes-principe: bij drie keer achtereenvolgend ondermaats presteren op hetzelfde criterium kan NS de vergunning voor de hsl, kroonjuweel van het spoornet, helemaal of deels kwijtraken aan een andere vervoerder.
Staat al jaren klaar
Concurrent Arriva, eigendom van Deutsche Bahn, staat al jaren klaar om de HSL over te nemen. De Telegraaf vatte datend samen op pagina 1 van haar krant ‘Duitse aanval op NS’. Reden voor Van Boxtel om zijn gasten met een ‘Herzlich wilkommen’ te begroeten.
Dat rampscenario voor NS, verlies van de HSL, lijkt van de baan. Voor de zitplaatskans stond de teller op twee missers, voor punctualiteit op één. Beide normen lijken dit jaar te worden gehaald; ruim voor de zitplaatskans en krap voor de punctualiteit.
Spitsreizigers in de IC Direct moeten echter niet te vroeg juichen. Komend voorjaar zorgt de introductie van twee nieuwe diensten op de hsl, de IC Brussel tussen Amsterdam en Brussel en de Eurostar tussen Amsterdam en Londen, voor extra complicaties op de toch al kwetsbare lijn. Ook moet de software van de locomotieven worden aangepast. In september waarschuwde Van Boxtel Sharon Dijksma (PvdA) al dat er tot begin 2019 „nog geen sprake is van een stabiele situatie”. Met andere woorden: blijf nog maar even rekenen op uitval en ander ongemak.
Van Boxtel benadrukte woensdag dat de HSL zelf verbeterd moet worden. „Met ProRail hebben we nu zo’n beetje alles gedaan wat we kunnen doen, de sinaasappel is uitgeperst. Nu is het tijd voor wijzigingen in de infrastructuur.” Dijksma stak al 60 miljoen euro in hsl-verbeteringen.
Als NS dit jaar inderdaad voldoet aan de HSL-afspraken is de angel uit de discussie over verdere liberalisering van het spoor. De dreiging van nieuwkomers vertaalde het Europese streven naar een vrije spoormarkt naar een concrete Nederlandse situatie.
De marktverkenning moet de vraag beantwoorden of een andere aanbieder op de HSL beter is voor de reiziger. Zonder argument om het contract met NS open te breken is dit voorlopig een vrij theoretische kwestie. De concessie voor NS loopt tot 2025, in 2020 worden de prestaties op het hele spoornet geëvalueerd.
Van Veldhoven wil nog niets kwijt over de marktverkenning. „Dit ligt te gevoelig. We zijn het aan het bestuderen.” Liberalisering van het spoor gebeurt eerder in de provincie dan in de Randstad. Het regeerakkoord noemt drie regionale lijnen voor stoptreinen die kunnen worden aanbesteed. Van Veldhoven: „Wat levert het de reiziger op? Daar moet het om gaan.”
De huidige cijfers wijzen nu uit dat NS die doelstellingen dit jaar gaat halen maar omdat het nog eind november is kan Van Boxtel dat niet ‘met 100 procent zekerheid zeggen’.
Boete
In 2016 heeft NS twee prestatieafspraken niet gehaald, namelijk Zitplaatskans HSL in de spits (tweede keer) en Reizigerspunctualiteit HSL (eerste keer). NS en ProRail hebben hiervoor een boete ontvangen van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Als de prestaties voor 2017 gehaald worden, betekent dit dat de teller weer op nul staat.
HSL piept en kraakt, ingrijpende wijziging nodig
Ondanks alle maatregelen is de verwachting dat de prestaties op de HSL, tot aan 2019 niet fors zullen verbeteren. Dit komt door de introductie van nieuwe treindiensten zoals Intercity Brussel over de HSL en Eurostar, softwareverbeteringen aan de locomotieven en de complexe infrastructuur. “Het systeem piept en kraakt in zijn voegen. Alleen door ingrijpende wijzigingen aan de spoorbaan kan dezelfde betrouwbaarheid als op regulier spoor worden verwacht. Onze reizigers zullen helaas daarom nog met uitval te maken hebben”, aldus Van Boxtel. NS wil samen met ProRail en het ministerie optrekken om de HSL structureel te verbeteren.
Ik kan nog niet zien wat de passagier, de klant met deze ontwikkelingen opschiet. In Groot-Brittannië is de lappendeken van vervoerders op de rails en ernaast niet voor duidelijkheid voor de klant. Ook in Nederland is bijv. de prijs van een reis per trein, metro, tram of bus lang niet altijd inzichtelijk opgebouwd. Ook met de superactie van de regering om mobiliteit meer te belasten is gunstig voor reiziger noch milieu. Impliciet word je niet gestimuleerd om je auto te laten staan. Wat is nou eigenlijk het voordeel voor de consument, dat Arriva nog groter wordt in Nederland? Wat is het voordeel van deze marktwerking?
Ook boetes die aan vervoersmaatschappijen worden opgelegd worden vast afgewenteld op diezelfde consument. Hoe werkt dat VOOR de consument?