Vijfhonderdvijftigduizend (!) ledlampjes zijn onzichtbaar verwerkt in het 
plafond van de reizigerstunnel in het geheel vernieuwde station Eindhoven. Gisteren, op 22 maart werd het met vuurwerk en koorzang feestelijk heropend. Het is geheel aangepast aan de hedendaagse eisen van het groeiende aantal reizigers – van 75000 nu naar 85000 per dag in de toekomst – maar heeft toch helemaal het karakter van een spoorwegstation behouden. Dat laatste verdwijnt nog wel eens een beetje bij de nieuwste stations, die meer in de stedelijke bebouwing worden ingepast.
Station Eindhoven werd in 1956 ontworpen door NS-architect Koen van der Gaast. Het paste toen duidelijk in de tijd van de wederopbouw, maar was anno 2010 verouderd. De tunnel werd met zijn acht meter breedte te nauw voor het groeiende aantal reizigers en diverse voorzieningen – zoals liften en roltrappen – ontbraken. Met behoud van het monumentale karakter van de stationshal en de reizigerstunnel startte in 2013 een ingrijpende verbouwing, die in totaal zo’n zeventig miljoen euro kostte. Deze werden gedeeld door het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, NS-Stations, provincie Noord-Brabant en de gemeente Eindhoven.
Ruime toegang
Allereerst kreeg de tunnel een breedte van vierendertig meter , inclusief diverse winkels, waardoor hij gemakkelijk een grote reizigerstroom kan blijven verwerken (behalve door reizigers wordt de tunnel trouwens ook gebruikt door zo’n 15000 passanten die van het ene naar het andere stadsdeel gaan).
Liften, trappen en roltrappen naar de perrons sluiten hierop aan. Zowel aan de stadskant als aan de achterzijde – waar het busstation is gevestigd – zijn ruime toegangen (met poortjes) ingericht. De loketten aan de zuidkant zijn verdwenen. Op de perronoverkappingen liggen 1900 zonnepanelen, die minstens 60% van de 775.000 kWh opwekken die Prorail jaarlijks voor station Eindhoven gebruikt (aldus het NRC van 21 maart jl).
Door het aanbrengen van een lichtdoorlatende plafondbedekking – waarachter de ledlampjes werden aangebracht – wordt de tunnel gelijkmatig en diffuus verlicht. Uiteraard zijn duidelijke perronaanwijzers met vertrektijden van de treinen opgehangen. Het authentieke karakter van het station werd onder andere behouden door het herstellen van de mozaïeken in de vloer van de oude reizigerstunnel. Architect van de ‘nieuwe’ tunnel is Luc Veeger van ontwerp- en consultancyorganisatie Arcadis. Architecte Stefanie Weser van TAK-architecten pakte de verruiming van de stationshal aan.
Ook hier bleef het oorspronkelijke aanzicht bewaard, door het gebruik van oude 
elementen als de gekleurde ramen, de wandverlichting, de stationsklok en – in ‘Café & Brasserie De Restauratie’ – drie originele kroonluchters en de originele Gispenstoelen. Ook de vernieuwde horecaonderneming is weer een echte stationsrestauratie met alle faciliteiten – zoals er steeds minder zijn in Nederland – en bovendien een prachtig uitzicht op het voorplein.
Het buitenaanzicht van het station is niet veranderd. Het kreeg destijds de bijnaam van transistorradio, omdat veel mensen dachten dit Philipsproduct model had gestaan voor de gevel Men zag in de monumentale stationsklok de draaiknop van dit type radio. Dit is echter een fabel omdat de transitorradio pas later werd uitgebracht dan het jaar waarin het station werd gebouwd. Het station kan alleen al daarom niet op de transistor gebaseerd zijn.
Eindhoven Centraal
Bij de opening waren als officiële gasten – behalve staatssecretaris Stientje van Veldhoven van Infrastructuur en Waterstaat, Susi Zijderveld van de Raad van Bestuur van NS en preident-directeur Pier Eringa van ProRail – wethouder Stef Depla van Eindhoven en Christophe van der Maat, gedeputeerde van Noord-Brabant aanwezig. Ook een groot aantal persvertegenwoordigers en andere genodigden woonden de festiviteit bij. De autoriteiten spraken woorden van lof en erkentelijkheid voor de geleverde prestaties. Het station als icoon van Eindhoven, aldus een van de sprekers. Daarnaast werden de verbetering van de treinverbindingen met Düsseldorf en via de hogesnelheidslijn naar de Randstad aan de orde gesteld. Ook de verbinding met het international vliegveld bij de stad werd genoemd.
Een aantal station in Nederland heeft nog niet zo lang geleden het predicaat ‘Centraal’ erbij gekregen. Was High Tech Industriestad Eindhoven tot nu toe te bescheiden om daarop aan te dringen?
Tegen ‘Treinennieuws’ vertelde mevrouw Zijderveld van NS dat een dergelijke aanvraag doorgaans vanuit de gemeente zelf komt. Tot dusver was dat niet gebeurd. Bij een officieeel verzoek bekijkt een commissie van NS en ProRail of de aanvrager in aanmerking komt.
De verbindingen met andere plaatsen, de aantallen in- en uitstappende reizigers, de frequentie van het treinverkeer enzovoort spelen daarbij alle een rol.
In de hal had zich inmiddels een groot aantal reizigers en genodigden verzameld, die de openingshandeling wilden zien. Staande op het podium en omringd door de belangrijkste genodigden, drukte staatssecretaris Van Veldhoven op een startknop, waarna fonteinen van vuur opstegen en het ‘Koninklijk Mannenkoor La Bonne Esperance’ het lied ‘Het Leven is goed in m’n Brabantse land’ aanhief. Het heffen van het glas in ‘De Restauratie’ besloot het officiële gedeelte van de festiviteiten.
Foto’s: Hans van Lith en Emanuel Damsteeg.
