Echte treinliefhebbers gruwelen ervan, als ze weer een trein zien die helemaal met graffiti bespoten is. Maar al eeuwenlang bestaat het verschijnsel om overal je naam achter te laten. Dit fenomeen, dat nu graffiti wordt genoemd, komt over de hele wereld voor. Rond 1970 ontstond in de grote Amerikaanse steden een nieuw soort graffiti. Dit groeide uit van een alternatieve manier om te communiceren op straat tot een echte kunstvorm. Als je het woord graffiti hoort denk je misschien aan straatvervuiling, slogans op prullenbakken en rommelige teksten op muren. Graffiti kan inderdaad voor overlast zorgen, waardoor het een vorm van vandalisme wordt. Maar graffiti wordt door veel mensen ook gezien als een kunstvorm, die tegenwoordig ingezet kan worden voor communicatie en teambuilding doeleinden.
Na het zien van de foto’s van het treinongeluk bij Halle in België in februari 2010, moesten wij ook denken aan een reactie op een collega treinensite. Hier schreef een lezer: ’NS, vraag eens aan Zwitserland of Japan hoe het hen lukt de treinen graffitiloos en schoon te houden”. Bij het zien van de foto rijst bij de vraag: “Zal de graffitispuiter van treinen die betrokken waren bij dat treinongeluk nu nog trots zijn, dat zijn “kunstwerk” over heel de wereld te zien was?”
Gelukkig hebben de Spoorweg maatschappijen een leverancier gevonden die een folie heeft ontwikkeld dat de strijd aankan met graffiti. De Nederlandse Spoorwegen hebben het streven om treinen met graffiti binnen 48!! uur na melding gereinigd te hebben. Alle nieuwe treinen zijn met een folie, dat door de firma Fleetshield geleverd wordt, bespoten. De folie is niet zozeer een middel TEGEN graffiti, maar maakt het mogelijk graffiti makkelijk te verwijderen zonder aantasting van de verflaag van de treinen. Op oudere treinen ziet u vaak dat het verwijderen van graffiti sporen achterlaat. Fleetshield is ook een leverancier van deze folie aan Arriva. Al vlak na haar eerste vertrek van het opstelterrein Dordrecht richting Geldermalsen werden de nieuwe Arriva Spurt-treinen van fabrikant Stadler getest op haar graffiti-bestendigheid en met sukses.
Graffiti op treinen in Het Spoorwegmuseum is kunst
Spray art kunstenaar Hugo Kaagman exposeert in Spoorwegmuseum
Op woensdag 21 maart opent Het Spoorwegmuseum de tentoonstelling ‘Stencil Station’. Spray art kunstenaar Hugo Kaagman exposeert zijn mooiste kunstwerken waarin treinen een prominente rol spelen. Tevens beschilderde hij met sjablonen en spuitbus drie collectiestukken van het museum. Leerlingen uit groep 7 van de basisschool maakten de tekstbordjes van de tentoonstelling en zullen op 21 maart om 10.30 uur zorgen voor een feestelijke opening. De tentoonstelling is tot 24 juni 2012 te zien in de expositieruimte van Het Spoorwegmuseum.
Treinen als kunstwerk
Graffiti op treinen? Bij Het Spoorwegmuseum kan het! ‘Spray art’ kunstenaar Hugo Kaagman heeft drie collectiestukken van Het Spoorwegmuseum omgetoverd in echte kunstwerken. Met sjablonen en spuitbussen hebben een goederenwagon, een locomotief en een bovenleidingsmontagevoertuig een kleurrijk uiterlijk gekregen. De beschilderde treinen maken onderdeel uit van de tentoonstelling. Voor een filmpje over Kaagman in Het Spoorwegmuseum volg deze link. Het atelier van Hugo Kaagman staat op het perron van Station RAI. Hij speelt in op actuele onderwerpen, wat hij ’s ochtends in de krant leest verwerkt hij in zijn kunstwerken, die vaak dezelfde dag al te zien zijn op de ramen van zijn atelier. In Het Spoorwegmuseum is een overzicht van zijn mooiste kunstwerken te zien waarbij de trein een belangrijke inspiratiebron is.
Hugo Kaagman staat bekend als de ‘Stencil King’. Hij is Nederlands eerste stencil kunstenaar en inspirator voor kunstenaars als Blek le Rat en Banksy. Dat het Spoorwegmuseum deze kunstenaar binnen zijn muren haalt, is een bijzondere keuze. Treinen en graffiti zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden, maar het illegale karakter van het spuiten op een trein geeft de NS en 
ProRail kopzorgen. Het museum maakt een statement: Street Art, mits goed uitgevoerd, is een verrijking van het materieel! Hugo Kaagman begon met graffiti op straat maar inmiddels hangen zijn kunstwerken in galeries en musea. Zijn Delfts blauwe prints zijn overal ter wereld bekend.
Het Spoorwegmuseum
Stencil Station, spray art door Hugo Kaagman
21 maart – 24 juni 2012